Η κάλυψη πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό έχει πέσει στο δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησαν οι δορυφορικές παρατηρήσεις το 1979, δήλωσαν επιστήμονες της αμερικανικής κυβέρνησης τη Δευτέρα.
Μέχρι αυτόν τον μήνα, μόνο μία φορά τα τελευταία 42 χρόνια το παγωμένο κρανίο της Γης κάλυψε λιγότερο από 4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (1,5 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια).
Η Αρκτική θα μπορούσε να ζήσει το πρώτο της καλοκαίρι χωρίς πάγο ήδη από το 2035, ανέφεραν ερευνητές τον περασμένο μήνα στο περιοδικό Nature Climate Change.
Αλλά όλο αυτό το λιώσιμο του χιονιού και του πάγου δεν ανεβάζει άμεσα τη στάθμη της θάλασσας, όπως τα παγάκια που λιώνουν δεν χύνουν ένα ποτήρι νερό, κάτι που γεννά το περίεργο ερώτημα: Ποιος νοιάζεται;
Ομολογουμένως, αυτά είναι άσχημα νέα για τις πολικές αρκούδες, οι οποίες, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, βρίσκονται ήδη στο δρόμο προς την εξαφάνιση.
Ναι, αυτό σίγουρα σημαίνει μια βαθιά μεταμόρφωση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων της περιοχής, από φυτοπλαγκτόν σε φάλαινες.
Όπως αποδεικνύεται, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να ανησυχούμε για τις παρενέργειες της συρρίκνωσης του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής.
Ίσως η πιο θεμελιώδης ιδέα, λένε οι επιστήμονες, είναι ότι η συρρίκνωση των φύλλων πάγου δεν είναι μόνο ένα σύμπτωμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά και μια κινητήρια δύναμη πίσω από αυτήν.
«Η απομάκρυνση του θαλάσσιου πάγου εκθέτει τον σκοτεινό ωκεανό, ο οποίος δημιουργεί έναν ισχυρό μηχανισμό ανάδρασης», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο γεωφυσικός Μάρκο Τεντέσκο του Ινστιτούτου Γης του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Όταν όμως η επιφάνεια του καθρέφτη αντικαταστάθηκε με σκούρο μπλε νερό, απορροφήθηκε περίπου το ίδιο ποσοστό της θερμικής ενέργειας της Γης.
Δεν μιλάμε για την περιοχή των γραμματοσήμων εδώ: η διαφορά μεταξύ του μέσου ελάχιστου στρώματος πάγου από το 1979 έως το 1990 και του χαμηλότερου σημείου που καταγράφεται σήμερα είναι πάνω από 3 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα – διπλάσια από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ισπανία μαζί.
Οι ωκεανοί απορροφούν ήδη το 90 τοις εκατό της περίσσειας θερμότητας που παράγεται από ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, αλλά αυτό έχει κόστος, συμπεριλαμβανομένων των χημικών αλλαγών, των μαζικών θαλάσσιων καύσωνα και των κοραλλιογενών υφάλων που πεθαίνουν.
Το σύνθετο κλιματικό σύστημα της Γης περιλαμβάνει διασυνδεδεμένα ωκεάνια ρεύματα που οδηγούνται από ανέμους, παλίρροιες και τη λεγόμενη θερμοαλονική κυκλοφορία, η οποία καθοδηγείται από τις αλλαγές στη θερμοκρασία («ζεστασιά») και τη συγκέντρωση αλατιού («άλμη»).
Ακόμη και μικρές αλλαγές στον ωκεάνιο μεταφορικό ιμάντα (που ταξιδεύει μεταξύ των πόλων και εκτείνεται και στους τρεις ωκεανούς) μπορεί να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στο κλίμα.
Για παράδειγμα, σχεδόν 13.000 χρόνια πριν, καθώς η Γη πέρασε από την εποχή των παγετώνων σε μια μεσοπαγετωνική περίοδο που επέτρεψε στο είδος μας να ευδοκιμήσει, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έπεσαν ξαφνικά μερικούς βαθμούς Κελσίου.
Τα γεωλογικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι εν μέρει ευθύνεται η επιβράδυνση της κυκλοφορίας της θερμοαλίνης που προκαλείται από μια μαζική και ταχεία εισροή κρύου γλυκού νερού από την Αρκτική.
«Το γλυκό νερό από το λιώσιμο των πάγων της θάλασσας και του εδάφους στη Γροιλανδία διαταράσσει και αποδυναμώνει το Ρεύμα του Κόλπου», μέρος μιας μεταφορικής ταινίας που ρέει στον Ατλαντικό Ωκεανό, δήλωσε ο ερευνητής Xavier Fettweiss από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης στο Βέλγιο.
«Γι’ αυτό η Δυτική Ευρώπη έχει πιο ήπιο κλίμα από τη Βόρεια Αμερική στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος».
Το τεράστιο στρώμα πάγου στη στεριά στη Γροιλανδία έχασε πέρυσι περισσότερους από 500 δισεκατομμύρια τόνους καθαρού νερού, το σύνολο των οποίων διέρρευσε στη θάλασσα.
Το ποσό ρεκόρ οφείλεται εν μέρει στην αύξηση της θερμοκρασίας, η οποία αυξάνεται με διπλάσιο ρυθμό στην Αρκτική από τον υπόλοιπο πλανήτη.
«Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση στα υψηλά του καλοκαιριού στην Αρκτική οφείλεται εν μέρει στην ελάχιστη έκταση του θαλάσσιου πάγου», είπε ο Φέττουις στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature τον Ιούλιο, η τρέχουσα τροχιά της κλιματικής αλλαγής και η έναρξη ενός καλοκαιριού χωρίς πάγους, όπως ορίζεται από τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, είναι μικρότερη από 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα.μέχρι το τέλος του αιώνα, οι αρκούδες θα πεθάνουν όντως από την πείνα.
«Η υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο σημαίνει ότι οι πολικές αρκούδες έχουν όλο και λιγότερο θαλάσσιο πάγο το καλοκαίρι», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Stephen Armstrup, επικεφαλής επιστήμονας της Polar Bears International.